Werking van een waterontharder uitgelegd

Een waterontharder kan werken op een aantal manieren: op basis van ionenuitwisseling, op basis van omgekeerde osmose, op basis van magnetisme of op basis van filtratie. Wil je direct weten wat voor jou geschikt is? Vraag dan geheel vrijblijvend een advies op maat aan en ontvang binnen enkele minuten een gratis advies in jouw mailbox.

Waterontharder werking

Onze ontharders werken op basis van ionenuitwisseling. Deze manier wordt gezien als de meest efficiënte manier en is ook nog eens een goedkope en snelle manier van water ontharden.

Je zult denken: Waarom zijn er dan andere manieren van water ontharden als deze én duurder én minder efficiënt zijn? Het antwoord is simpel: ontharden op basis van bijvoorbeeld omgekeerde osmose zorgt ervoor dat ook zouten, mineralen en andere verontreinigingen uit het water gefilterd worden.

Hoe werkt een waterontharder?

Zoals hierboven beschreven, zijn er verschillende soorten waterontharders. Je kunt het hebben over een magneet waterontharder, reverse osmose, filtratie van hard water of ontharden op basis van ionenuitwisseling. Wij gaan het hieronder over het laatste hebben.

Waterontharder ionenuitwisseling

Een waterontharder is simpel gezegd een apparaat waarmee de hoeveelheid kalk in het water verminderd wordt. In de meeste gevallen zo effectief dat het apparaat alle kalk uit het water haalt. Hard water wordt hiermee verminderd en zorgt voor zacht water. 

De hoeveelheid kalk in het water wordt in Nederland uitgedrukte in Duitse graden. Dit zegt dus wat over de hardheid van het water. Hoe hoger het getal, des te harder het water is.

Hard leidingwater loopt door de cilinder van de waterontharder welke is gevuld met harsbolletjes. In deze harsbolletjes zitten negatief geladen natriumionen. Deze harsbolletjes trekken de positief geladen calcium- en magnesiumionen aan en worden dan uitgewisseld. 

Het water verlaat dan de cilinder zonder de calcium- en magnesiumionen. Dit ervaren wij als zacht water. 

De natriumionen zijn toegevoegd aan het water. Dit is niet te verwarren met keukenzout, want dat is natriumchloride. Het is dus niet zo dat het leidingwater nu zout smaakt. Natrium is van zichzelf een smaakloze stof. 

Door het drinken van leidingwater met natrium krijg je ongeveer 2% van je dagelijkse hoeveelheid natrium binnen. Dit is verwaarloosbaar. 1 liter water bevat ongeveer 0,1 gram natrium. 

Op een bepaald moment raken de harskorrels verzadigd met calcium- en magnesiumionen, waardoor ze minder kunnen uitwisselen. Het ontbreekt dan aan negatief geladen natriumionen. De cilinder wordt dan gespoeld met pekelwater, zodat ze weer uitgewisseld worden voor natriumionen. 

Dat is water waarin zout is opgelost. Het pekelwater wordt aangemaakt in het zoutreservoir van de waterontharder. Dit reservoir is gevuld met zoutkorrels of zouttabletten waarin een laagje water staat. 

Dit laagje water is voldoende om telkens genoeg zout op te lossen voor een spoelcyclus. Een ander woord voor deze spoelcyclus is ‘regenereren’. Het pekelwater spoelt de calcium- en magnesiumionen van de harsbolletjes af. 

Dit wordt vervolgens afgevoerd via het riool. Daarna wordt de cilinder nog een poosje doorgespoeld met leidingwater. Dit zorgt ervoor dat alle zout weg is en er alleen nog maar negatief geladen natriumionen bevinden. 

1 liter hars heeft 120 gram zout nodig om voldoende te kunnen regenereren. Om dus 10 liter hars goed te kunnen regenereren, moet je 1,2 kg onthardingszout oplossen in water. Met een 25 kg zak zouttabletten kun je dus iets meer dan 20 keer een regeneratie uitvoeren. In dit geval bij een waterontharder met 10 liter hars.

Verschillende typen waterontharders

Je kunt grofweg een scheiding maken tussen mechanisch gestuurde en elektronisch gestuurde waterontharders. Een mechanische waterontharder werkt op basis van waterdruk.  Een elektronisch gestuurde werkt op basis van elektriciteit. 

Over het algemeen is een mechanisch gestuurde versie goedkoper. Nadeel is dat je echter een klein drukverlies hebt, omdat hij moet schakelen op basis van waterdruk. Daarnaast kun je nauwelijks instellen.

Wij werken zelf met elektronisch gestuurde waterontharders. Hierdoor is de waterontharder volledig naar wens in te stellen door middel van verschillende regeneratiecycli. Hierdoor heb je een veel meer controle op je spoelwaterverbruik. 

Features zoals bijvoorbeeld variabele bepekeling zijn hierdoor ook mogelijk. Wanneer de hars voor 75% verzadigd is, zal deze ook voor maar 75% gaan regenereren. Dit levert een besparing op met betrekking tot zout- en spoelwaterverbruik.

Daarnaast worden waterontharders online aangeboden met verschillende typen besturing:

  1. Tijdgestuurd
  1. Volume gestuurd
  1. Tijd- en volumegestuurd
  1. Proportioneel tijd en volumegestuurd

De eerste twee typen traditionele waterontharders zijn erg verouderd en zie je nauwelijks meer aangeboden. Over het algemeen kun je bij de meeste waterontharders kiezen of je op tijd of op volume wil gaan sturen. Wanneer je dan kiest voor een sturing op basis van volume, kun je alsnog instellen dat hij op basis van tijd moet overrulen. Hierdoor zijn deze bijzonder geschikt voor de toepassing waar ze voor gebruikt dienen te worden.

Stel je voor, dat je 6000 liter water kunt ontharden tussen 2 regeneraties, maar je gaat op vakantie. Dan kom je in drie weken tijd niet aan een verbruik van 6000 liter water. Dit zou betekenen dat er drie weken lang niet gespoeld wordt. Hierdoor heb je kans op te lang stilstaand water. 

Je kunt dan instellen dat wanneer een waterontharder zijn volume niet haalt, hij alsnog gaat spoelen na bijvoorbeeld 10 dagen. Op deze manier heb je een erg efficiënte methode te pakken. Mocht je bijvoorbeeld een zwembad in de tuin vol laten lopen, haal je het volume bij wijze van spreken al in twee dagen. Dan gaat de waterontharder al na twee dagen spoelen. 

Wat je dan ook nog in kunt stellen is dat hij uitgesteld volume en tijdgestuurd werkt. Dit houdt in dat wanneer hij moet gaan regenereren, hij dit gaat doen op het tijdstip dat je gekozen hebt voor die dag. In veel gevallen staat dit standaard op 2 uur ‘s nachts. 

Maar wat is dan proportioneel tijd- en volumegestuurd? Stel dat je binnen 10 dagen het volume niet hebt gehaald en hij op basis van tijd gaat regenereren. Dan heb je kans dat de hars maar voor 80% is verzadigd in plaats van 100%. 

Het is dan zonde als hij wel volledig gaat regenereren. In deze modus gaat hij dan ook maar 80% regenereren. Dit betekent dat proportioneel tijd- en volumegestuurd de meest efficiënte manier van regenereren is. Daarnaast is dit ook de meest besparende manier van regenereren.

Magnetische waterontharders: alles over de waterontharder magneet

Ik kan me voorstellen dat je ook erg benieuwd bent naar de werking van een waterontharder door magnetisme. Hier hebben we een uitgebreid artikel over geschreven dat je hier kunt vinden.